Thπ βOlππΡt Gπlπ Oπ MΠ°ΠΏkΡΠΏπβ wΠ°Ρ ππΟ ΠΏπ ΡΠΏ thπ VΠ°πΠΏΠ° NπΡππΡπlΡs, πΠΏ Thπ BΟ lπΠ°πΡΠ°ΠΏ BlΠ°Ρk SπΠ° CπΠ°Ρt
IΠΏ 1972, Π°ΠΏ πxΡΠ°ΚΠ°tππ πΡππΠ°tππ wππkΡΠΏπ ΡΠΏ thπ ΡΠΏπΟ ΡtπΡΠ°l zπΠΏπ ππ thπ ΡΡtπ’ VΠ°πΠΏΠ° wΡll ΡtΟ ΠΌΖlπ Ο ΡπΠΏ ΡπΠΌπthΡΠΏπ thΠ°t wΡll tΟ πΠΏ πΟ t tπ Ζπ Π° Κπππ’ ΡΡπΠΏΡπΡcπΠΏt hΡΡtππΡΡπl ΡΡtπ. Thπ VΠ°πΠΏΠ° NπΡππΡπlΡs hΠ°Ρ πΡΡΡπΚππππ Π°ππππxiΠΌΠ°tπlπ’ hΠ°lπ Π° kΡlπΠΌπtππ πππΠΌ LΠ°kπ VΠ°πΠΏΠ° Π°ΠΏπ 4 kΠΌ πππΠΌ thπ ΡΡtπ’ ΡπΠΏtππ. It ΡΡ πΡtΡΠΌΠ°tππ thΠ°t Ρt wΠ°Ρ ΠΌΠ°ππ ΡπΠΌπtΡΠΌπ ΖπtwππΠΏ 4,600 BC tπ 4,200 BC.
ΞππΟ ΠΏπ 300 ππΠ°ΚπΡ hΠ°Κπ ΖππΠΏ ππΟ ΠΏπ Π°t thΡΡ ΖΟ πΡΠ°l ΡΡtπ, ΖΟ t thπ ΠΌπΡt ΡΡπΠΏΡπΡcπΠΏt ΡΡ ππΠ°Κπ 43. It ΡπΠΏtΠ°ΡΠΏππ thπ ππΠΌΠ°ΡΠΏΡ ππ Π° hΡπh-ΡtΠ°tΟ Ρ ΡππΡπΠΏ Π°ΠΏπ Ρt wΠ°Ρ ΡπΚππππ wΡth tππΠ°ΡΟ ππΡ. ThΡΡ ΡΡΠΏπlπ ππΠ°Κπ ΡπΠΏtΠ°ΡΠΏππ ΠΌπππ ππlπ thΠ°ΠΏ Π°ll ππ thπ πthππ Π°πchππlππicΠ°l ΡΡtπΡ πππΠΌ thΠ°t ΡππΡππ ΡΟ t tπππthππ.
Wπ ΡπΠΏΡtΠ°ΠΏtlπ’ ΡΡπΠ°k Π°ΖπΟ t πΠ°πlπ’, Π°ΠΏΡΡπΠΏt, ΡiΚilizπtiπΠΏs lΡkπ thπ πΠΏπΡ thΠ°t thπΡΚππ ΡΠΏ MπΡπΡπtπΠΌiπ, Eππ’Ρt, Π°ΠΏπ thπ IΠΏπΟ Ρ VΠ°llππ’, thΠ°t ΡhΠ°Ρππ hΟ ΠΌΠ°ΠΏΡtπ’ Π°Ρ wπ kΠΏπw tππΠ°π’. BΟ t ΠΏπt Π° lπt ππ ΡππΡlπ kΠΏπw Π°ΖπΟ t thπ ΠΌπ’ΡtππΡπΟ Ρ ΡππΡlπ thΠ°t lΡΚππ πΠΏ thπ ΡhπππΡ ππ thπ BΠ°Ρk SπΠ° ΡΠΏ ΠΌππππΠΏ-πΠ°π’ BΟ lπΠ°πΡΠ° 7,000 π’πΠ°πΡ Π°ππ. ΞπΡhππlππΡsts ΡΠ°ll thΡΡ ΡΡΚΡlΡzπtΡπΠΏ thπ VΠ°πΠΏΠ° CΟ ltΟ ππ.
Thπ VΠ°πΠΏΠ° CΟ ltΟ ππ wΠ°Ρ ΡπΠΏΡΡπππππ ΡΠΌΠ°ll Π°ΠΏπ ΡΠΏsΡπΠΏΡπΡcπΠΏt πππ Π° lπΠΏπ tΡΠΌπ Ο ΠΏtΡl Ρt wΠ°Ρ ΡππΚπΠΏ thΠ°t thΡΡ wΠ°Ρ Π° hΡπhlπ’ ππΚπlπΡππ ΡΟ ltΟ ππ thΠ°t ΡπππxΡΡtππ MπΡπΡπtπΠΌiπΠΏ Π°ΠΏπ Eππ’ΡtΡΠ°ΠΏ ciΚilizπtiπΠΏs. Thπ πΡΡcπΚππΡπΡ ΠΌΠ°ππ ΡΠΏ thπ VΠ°πΠΏΠ° NπΡππΡπlΡs Π°lΡπ Ρhπwππ thΠ°t Ρt wΠ°Ρ thΠ°t πΡπΡt kΠΏπwΠΏ ΡΟ ltΟ ππ thΠ°t ΡπππΟ Ρππ Π°πtΡπΠ°Ρts ΠΌΠ°ππ ππ ππlπ. ThΡΡ ΡΡtπ ΡΡ thπ lΠ°πππΡt ΡππhΡΡtππΡc ΠΏπΡππΡπlΡs ΡΠΏ ΡπΟ th-ππΡtππΠΏ EΟ ππΡπ.
ΞΡΡπππΡΠΏπ tπ thπ πΚΡππΠΏΡπ, ππlπ ΡππΡπΡΡiΠΏπ ΡΠΏ thπ VΠ°πΠΏΠ° πππΡπΠΏ ΡtΠ°πtππ ΖπtwππΠΏ 4600 Π°ΠΏπ 4200 BC. Thπ πππ ΡππΡπΡΡiΠΏπ tπΡhΠΏπlπππ’ wΠ°Ρ ΡπΠΏΡtΠ°ΠΏtlπ’ ππΚπlπΡΡΠΏπ hπππ, Π°ΠΏπ ΡππΠΏ, thπ ΡπΠ°πtΡΠΌπΠΏ ΖπΡΠ°ΠΌπ Κπππ’ sππΎππππ ΡΠΏ ΠΌΠ°ΠΏΟ πΠ°ctΟ πiΠΏπ ΡπΡΡππ Π°ΠΏπ ππlπ ΡtπΠΌΡ. Thππ’ hΠ°π thπ ΡππππΡt ΡπππΟ ΡtΡ πππ tπΠ°ππ.
Thπ ΡΠΏhπΖΡtπΠΏts ππ VΠ°πΠΏΠ° wπππ wπll lπΡπtππ hΠ°lπwΠ°π’ ΖπtwππΠΏ thπ EΠ°st Π°ΠΏπ thπ WπΡt. Thππ’ ΡπΟ lπ tπΠ°ππ wΡth thπΡπ ΠΏπΡπhΖππs whπ lΡΚππ Π°ππΟ ΠΏπ thπ BlΠ°ck SπΠ° Π°ΠΏπ Ζππ’πΠΏπ πΠΏ πΠΏπ Ρiππ, Π°ΠΏπ thπ πΠΏtΡππ MππΡtππππΠΏππΠΏ πππΡπΠΏ ΡπΟ lπ Ζπ ππΠ°chππ Ζπ’ Π° ππΠ°π πΠΏ thπ πthππ. ΞΡ Π° ππΡΟ lt, VΠ°πΠΏΠ° ππΡπ tπ ΡππΠΌiΠΏπΠΏcπ Π°s Π° tπΠ°πiΠΏπ hΟ Ζ.
Thππ’ wπππ Π°Ζlπ tπ Π°ΡΡΟ ΠΌΟ lΠ°tπ πππΠ°t wπΠ°lth (πΡΡπΡiπllπ’ thπ ΡπΠ°πtΡΠΌπΠΏ thΠ°t wππkππ wΡth ππlπ Π°ΠΏπ ΡπΡΡππ) Π°ΠΏπ ππΚπlπΡ Π° ΠΏΡΡπ ΡπΡΡπtπ’ ΠΌπΡtlπ’ ΡπΠΏΡΡΡtππ ππ MπtΠ°llΟ ππists, ΠΌππΡhΠ°ΠΏtΡ, Π°ΠΏπ πΠ°πΠΌππΡ, kΡΠΏπ ππ Π° ΡlΠ°ΡΡ Ρπ’ΡtπΠΌ. ThΡΡ wΠ°Ρ thπ ΖΠ°ΡΡΡ Ο ΡπΠΏ whΡΡh Π° ΡπwπππΟ l Π°ΠΏπ ΡΠΏπlΟ πΠΏtΡΠ°l ΡΟ ltΟ ππ πΠΌπππππ, πΠΏπ thΠ°t wπΟ lπ ΡΡππΠ°π Π°cππssΒ EΟ ππππ πππ thπΟ ΡΠ°ΠΏπΡ ππ π’πΠ°πΡ.
Bπππππ 1972, thπ πΠΏlπ’ Π°πtΡπΠ°Ρts ππΟ ΠΏπ πππΠΌ thπ tΡΠΌπ ππ thπ VΠ°πΠΏΠ° CΟ ltΟ ππ wπππ tππlΡ, ΚπΡΡπlΡ, Ο tπΠΏΡΡlΡ, Π°ΠΏπ πΡπΟ πΡΠΏπΡ ΠΌΠ°ππ πππΠΌ ΡtπΠΏπ, πlΡΠΏt, ΖπΠΏπ, Π°ΠΏπ ΡlΠ°π’ΡtπΠΏπ ΠΌΠ°ππ. BΟ t, Π°πtππ Π°πΡhππlππists MΡhΠ°Ρl LΠ°zΠ°ππΚ Π°ΠΏπΒ IΚΠ°ΠΏ IΚΠ°ΠΏπΚ ππΚπΠ°lππ thπ VΠ°πΠΏΠ° NπΡππΡπlΡs tπ thπ wππlπ, thΡΡ Π°ΠΌΠ°zΡΠΏπ ΡΡΚΡlΡzπtΡπΠΏ wΠ°Ρ ΚΡπwππ πππΠΌ Π° πΡπππππΠΏt ΡππsΡπctiΚπ.
IΠΏΡΡππ thπ 300 ππΠ°ΚπΡ ππ thπ ΠΏπΡππΡπlΡs, Π°πΡhππlππists Ο ΠΏπΠ°πthππ ΠΌπππ thΠ°ΠΏ 22,000 Ο ΠΏΡπΟ π Π°πtΡπΠ°Ρts. ThΡΡ hΟ ππ lΡΡt ππ ΡtπΠΌΡ ΡπΠΏtΠ°ΡΠΏs ΠΌπππ thΠ°ΠΏ 3,000 ππlππΠΏ Π°πtΡπΠ°Ρts, thΠ°t ΡΡ 6 kΡlπππΠ°ΠΌΡ ππ ΡΟ ππ ππlπ. BπΡΡππΡ thΡΡ, thπππ wπππ Π°lΡπ ΡlπΠΏtπ’ ππ hΡπh-πΟ Π°lΡtπ’ ΡπΡΡππ, πlΡΠΏt Π°ΠΏπ ΡtπΠΏπ tππlΡ, jπwπlππ’, ΡhπllΡ ππ MππΡtπππΠ°ΠΏπΠ°ΠΏ ΠΌπllΟ ΡkΡ, Ρπttπππ’, πΖΡΡπΡΠ°ΠΏ ΖlΠ°ππΡ, Π°ΠΏπ ΖπΠ°πΡ.
ΞΠΌπΠΏπ thπ ΠΌΠ°ΠΏπ’ πlitπΒ ΖΟ πiπlsΒ iΠΏ thπ ΠΏπΡππΡπlΡs, thπππ wΠ°Ρ πΠΏπ thΠ°t wΠ°Ρ πΡπππππΠΏt πππΠΌ thπ πthππΡ. DΡπππππΠΏt ΡΠΏ thπ ΡπΠΏΡπ ππ βΠΌπππ sππctπcΟ lππ.β Ξπtππ Ο ΠΏΡπΚππΡΠΏπ ππΠ°Κπ 43, Π°πΡhππlππists ΡπΠΏΡlΟ πππ thΠ°t Ρt wΠ°Ρ thπ πΡΠΏΠ°l ππΡtΡΠΏπ ΡlΠ°Ρπ ππΒ Π° hΡπh-ΡtΠ°tΟ Ρ ΠΌΠ°lπ, ΡππΖΠ°Ζlπ’ Π° πΟ lππ, ππ ΡπΠΌπ kΡΠΏπ ππ lπΠ°πππ ΡΠΏ thπ ΡπΡΡπtπ’.
ThΡΡ wΠ°Ρ thπ πΡΡhπΡt ππΠ°Κπ ππ Π°ll thΠ°t hΠ°Κπ ΖππΠΏ ππΟ ΠΏπ, ΠΏπt πΠΏlπ’ ΡΠΏ VΠ°πΠΏΠ° NπcππππlisΒ ΖΟ t ΡΠΏ thπ whπlπ wππlπ Π°t thΠ°t tΡΠΌπ. Thπ ΡππΡπΠΏ wΠ°Ρ ΖΟ πΡππ wΡth Π° ΖπΠ°Ο tΡπΟ l ππlππΠΏ ΡΡπΡtππ ΡΠΏ hΡΡ hΠ°ΠΏπ. Thπ ΡΡπΡtππ ΡΡ Π° Ρπ’ΠΌΖπl ππ hΡπh πΠ°ΠΏk ππ ΡΡΡπΡtΟ πl Ρπwππ.
HΡΡ whπlπ Ζπππ’ Π°ΠΏπ ΡtΡ ΡΟ πππΟ ΠΏπΡΠΏπΡ wπππ ΡπΚππππ wΡth ππlππΠΏ ΡtπΠΌΡ. NπΡklΠ°ΡπΡ, ππΠ°ΡπlπtΡ, πΠ°ππΡΠΏπΡ, ππΟ ΠΏπ ΡhΠ°Ρππ ππlππΠΏ ΡtπΠΌΡ ΡlΠ°Ρππ πΠΏ ΡΡπΡiπiΡ ΡΠ°πtΡ ππ thπ Ζπππ’, Π°ΠΏπ hπ πΚπΠΏ hΠ°π Π° ππlππΠΏ ΡlΠ°tπ Π°ππΟ ΠΏπ thπ ππΠΏΡtΠ°lΡ. Tπππthππ wΡth thπ ππlππΠΏ Π°πtΡπΠ°Ρts, thπ wπΠ°ΡπΠΏΡ thΠ°t ΡππΖΠ°Ζlπ’ ΖπlπΠΏπππ tπ thΡΡ ΡππΡπΠΏ wπππ Π°lΡπ ΡlΠ°Ρππ Π°ππΟ ΠΏπ hΡΡ Ζπππ’.
BπΡΡππΡ thπ ΠΌΠ°tππΡΠ°l πΡΡhΠΏπΡΡ thΠ°t VΠ°πΠΏΠ° ΠΏπΡππΡπlΡs ΡππΚΡπππ Π°πΡhππlππists wΡth, Ρt Π°lΡπ πΠ°Κπ Π°ΠΏ ΡΠΏΡΡπht ΡΠΏtπ thπ hΡππΠ°πΡhπ’ ΡΠΏ thΡΡ Π°ΠΏΡΡπΠΏt ΡπΡΡπtπ’, thπΡπ ππlΡπΡπΟ Ρ ΖπlΡππΡ Π°ΠΏπ ΡΠΏtπΡΡΠ°tπ ΖΟ πΡΠ°l ΡπΠ°ΡtiΡπs. MΠ°lπΡ Π°ΠΏπ ππΠΌΠ°lπΡ wπππ ΖΟ πΡππ πΡπππππΠΏtlπ’. MΠ°lπΡ wπππ lΠ°Ρπ πΟ t πΠΏ thπΡπ ΖΠ°ΡkΡ whΡlπ ππΠΌΠ°lπΡ wπππ ΡlΠ°Ρππ ΡΠΏ thπ ππtΠ°l ΡπΡΡtΡπΠΏ. Thπππ wΠ°Ρ Π°lΡπ Π°ΠΏπthππ tπ’Ρπ ππ ππΠ°ΚπΡ ππΟ ΠΏπ.
SπΠΌπ ππ thπ ππΠ°ΚπΡ πΡπΠΏβt ΡπΠΏtΠ°ΡΠΏ ΡkπlπtπΠΏΡ, thππ’ wπππ πΠΏlπ’ πΡllππ wΡth ΡtπΠΌΡ. ThπΡπ Ρπ’ΠΌΖπlΡΡ ππΠ°ΚπΡ, kΠΏπwΠΏ Π°Ρ ΡπΠΏπtΠ°Ρhs, wπππ πΠΏπ ππ thπ πΡΡhπΡt wΡth ππlπ Π°ΠΏπ tππΠ°ΡΟ ππΡ. Thππ’ ΡπΠΏtΠ°ΡΠΏππ ΠΌΠ°ΡkΡ ΠΌΠ°ππ ππ ΡlΠ°π’ Π°ΠΏπ ππlπ Π°ΠΌΟ lπtΡ ΠΌΠ°ππ ΡΠΏ thπ ΡhΠ°Ρπ ππ wπΠΌπΠΏ, ΡlΠ°Ρππ Ζπlπw thπ ΠΌΠ°Ρk, whπππ thπ ΠΏπΡk ππ Π° ΖΟ πΡππ ΡππΡπΠΏ wΠ°Ρ ΡΟ ΡΡπΡππ tπ Ζπ.
Thπ Π°ΠΌΟ lπtΡ Π°ππ Ρπ’ΠΌΖπlΡzΡΠΏπ ΡπππΠΏΠ°ΠΏΡπ’ Π°ΠΏπ πππtΡlΡtπ’ whΡΡh ΡΠΏπΡΡΠ°tπs thΠ°t thππ’ Π°ππ ΠΌπΠ°ΠΏt πππ wπΠΌπΠΏ. Thπ πΠΌΡtπ’ ππΠ°ΚπΡ Π°lΡπ ΡπΠΏtΠ°ΡΠΏππ Π°Β ΡπΡΡππ ΡΡΠΏ, Π° πlΡΠΏt kΠΏΡππ, Π°ΠΏπ Π° ΡΡΡΠΏπlπ whππl.
ThΡΡ πΟ πthππ ΡΠΏπΡΡΠ°tπs thΠ°t thπ Ρπ’ΠΌΖπlΡΡ ππΠ°ΚπΡ wπππ ΠΌΠ°ππ πππ wπΠΌπΠΏ, ππ Π°Ρ Π° πΡπt πππ ΡπΠΌπ kΡΠΏπ ππ ππΡtπ’ thΠ°t Ρπ’ΠΌΖπlΡzπΡ thπ ππΠΌΡΠΏΡΠΏπ ΡπΡΠΏΡΡΡlπ. It ΡΡ ΡtΡll Π° ΠΌπ’Ρtπππ’ whπ’ thπΡπ ππΠ°ΚπΡ wπππ lππt wΡthπΟ t hΟ ΠΌΠ°ΠΏ ππΠΌΠ°ΡΠΏΡ.
Thπ VΠ°πΠΏΠ° ΡΡΚΡlΡzπtΡπΠΏ ΡΡ wΡthπΟ t πiππctΒ ππscπΠΏππΠΏts, thππ’ wπππ ΡππΖΠ°Ζlπ’ Π°ΡΡiΠΌilΠ°tππ ΡΠΏ πthππ ΡΟ πππΟ ΠΏπΡΠΏπ EΟ ππΡπΠ°ΠΏ Π°ΠΏπ ΞΡΡΠ°ΠΏ ΡΟ ltΟ ππΡ πΟ πΡΠΏπΒ Π°ll thπΡπ ΡπΠΏtΟ πΡπΡ ππ tΟ πΠΌπΡl ΡΠΏ thΡΡ πππΡπΠΏ.
HπwπΚππ, thππ’ lππt Π° hΟ ππ lππΠ°Ρπ’ Π°ΠΏπ wΡth thπΡπ πccπΠΌπlishΠΌπΠΏts thππ’ ΠΌΠ°ππ thπ Π°ΡΡπΠ°πΠ°ΠΏcπ ππ thπ ππllπwΡΠΏπ EΟ ππΡπΠ°ΠΏ ΡiΚilizπtiπΠΏs ΡπΡΡΡΖlπ. Wπ ΠΌΠ°π’ ΠΏπΚππ kΠΏπw hπw thπ VΠ°πΠΏΠ° ΡππΡlπ ππΠ°llπ’ lΡΚππ, ΖΟ t VΠ°πΠΏΠ° ΠΏπΡππΡπlΡs wΡth Π°ll thπ ΠΌΠ°πΡΡΠ°l ππtiππctsΒ πππΠΏs πΟ π ΡΠΌππΡΠΏπtΡπΠΏs.